Avanos Küp Peyniri - Nevşehir Çömlek Peyniri
Nevşehir’in Coğrafi işaret tescili Avanos çömleği yemeklerin pişirilmesinde, ürün hazırlanmasında ve saklanmasında kullanılmaktadır. Toprak çömleklere “küpe basma” adı verilen işlemle küplere koyulan peynirlerin ağzı özel bir çamurla kapanır ve toprağa gömülerek en az 3-4 ay olgunlaştırılır. Sadece inek, inek ve koyun peynirleri karıştırılarak ve küpe itilerek basılan peynire “itilmiş- itilenmiş peynir” de denmektedir. Toprağın serin tutması peynirin tüketileceği zamana kadar saklanmasına olanak sağlar.
Genellikle Urfa ilinden alınan ya da taze peynir olarak kendilerinin kurduğu peynirlerle hazırlanır.
Peynirler önce suda bekletilir.
Sudan çıkartılıp iyice süzüldükten sonra elle ufalanır ve tuzlanır.
Sonrasında hava bırakmayacak şekilde çömleklere basılır.
Çömleğin ağzı çamurla ya da hamurla sıkıca kapatılır.
Bu çömlekler kilerde hazırlanan dere kumundan toprağa ters olarak gömülür ve en az bir ay kadar bekletildikten sonra kullanılır.
Tulum peynirine benzemekle birlikte rengi daha koyu tonludur.
NOT:
Özellikle bölgede kayadan oyma yarı nemli ambarlara, nemli kuma çömleklerin baş kısmı ters gelecek şekilde gömülür ve sonbaharda yemeye hazır olur.